Viêm khớp dạng thấp: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Viêm khớp dạng thấp (RA) là một rối loạn tự miễn dịch mãn tính ảnh hưởng chủ yếu đến các khớp. Nó được biểu hiện bởi tình trạng viêm, đau, cứng và sưng, có thể dẫn đến sự khó chịu đáng kể và giảm khả năng vận động cho những người bị ảnh hưởng.

HADIMED sẽ giúp quý bạn đọc hiểu về triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị viêm khớp dạng thấp để bạn có thể quản lý tình trạng bệnh lý này một cách hiệu quả.

Tìm hiểu về bệnh viêm khớp dạng thấp là gì?

Viêm khớp dạng thấp là gì?

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn dịch trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào lớp lót của khớp, dẫn đến viêm mãn tính.

Tình trạng viêm này gây đau khớp, cứng khớp và sưng tấy, chủ yếu ở bàn tay, cổ tay và bàn chân. Lâu dần nếu không được điều trị có thể dẫn đến biến dạng khớp và suy giảm chức năng.

Mức độ phổ biến và tác động của viêm khớp

Viêm khớp dạng thấp ảnh hưởng đến khoảng 1% dân số toàn cầu, trong đó phụ nữ dễ mắc bệnh hơn nam giới. Nó thường phát triển trong độ tuổi từ 30 đến 60, mặc dù nó có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. 

Tác động của viêm khớp dạng thấp đối với các cá nhân khác nhau, với một số người trải qua các triệu chứng nhẹ và những người khác phải đối mặt với những thách thức đáng kể trong cuộc sống hàng ngày của họ.

Triệu chứng của bệnh lý viêm khớp dạng thấp

Các triệu chứng đặc trưng của viêm khớp dạng thấp bao gồm đau khớp, sưng, cứng khớp và mệt mỏi.

Các khớp có thể cảm thấy ấm khi chạm vào và cứng khớp buổi sáng kéo dài hơn một giờ là một đặc điểm điển hình.

Khi bệnh tiến triển, các cá nhân cũng có thể gặp các triệu chứng toàn thân như sốt, sụt cân và viêm ở các cơ quan khác.

Nguyên nhân của viêm khớp dạng thấp

Cơ chế tự miễn dịch

Nguyên nhân chính xác của viêm khớp dạng thấp vẫn chưa được biết, nhưng nó được cho là có sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường. Hệ thống miễn dịch xác định nhầm màng hoạt dịch lót các khớp là mối đe dọa và bắt đầu phản ứng miễn dịch, dẫn đến viêm mãn tính.

Khuynh hướng di truyền

Một số yếu tố di truyền góp phần làm tăng nguy cơ phát triển bệnh viêm khớp dạng thấp. Những người có gen kháng nguyên bạch cầu người (HLA) cụ thể, chẳng hạn như HLA-DRB1, có khả năng mắc bệnh cao hơn. Tuy nhiên, có những gen này không đảm bảo sự phát triển của bệnh viêm khớp dạng thấp.

Môi trường sống

Các yếu tố môi trường, chẳng hạn như nhiễm trùng, hút thuốc và thay đổi nội tiết tố, có thể kích hoạt sự khởi phát hoặc làm trầm trọng thêm bệnh viêm khớp dạng thấp ở những người dễ mắc bệnh di truyền.

Tiếp xúc với một số hóa chất hoặc chất độc cũng có thể đóng một vai trò trong sự phát triển của bệnh.

Chẩn đoán bệnh lý viêm khớp dạng thấp

Đánh giá lâm sàng

Một đánh giá lâm sàng kỹ lưỡng bởi bác sĩ thấp khớp là điều cần thiết để chẩn đoán viêm khớp dạng thấp. Bác sĩ sẽ đánh giá tiền sử bệnh của bệnh nhân, khám sức khỏe và hỏi về các triệu chứng, đau khớp và các hạn chế về chức năng.

Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu thường được sử dụng để phát hiện các kháng thể cụ thể và các dấu hiệu viêm liên quan đến viêm khớp dạng thấp. Sự hiện diện của yếu tố thấp khớp (RF) và kháng thể peptide citrullinated chống vòng (chống ĐCSTQ) có thể hỗ trợ chẩn đoán.

Xét nghiệm hình ảnh

Các kỹ thuật hình ảnh, chẳng hạn như chụp X-quang và chụp cộng hưởng từ (MRI), có thể được sử dụng để đánh giá tổn thương khớp và theo dõi tiến triển của bệnh.

Phương pháp điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp

Sử dụng thuốc

Có nhiều loại thuốc khác nhau để kiểm soát viêm khớp dạng thấp, bao gồm thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc chống thấp khớp điều chỉnh bệnh (DMARD) và thuốc điều chỉnh phản ứng sinh học.

NSAID giúp giảm đau và viêm tạm thời, trong khi DMARD và sinh học nhằm mục đích làm chậm sự tiến triển của bệnh và bảo tồn chức năng khớp.

Vật lý trị liệu và tập thể dục

Vật lý trị liệu và tập thể dục thường xuyên là những thành phần quan trọng trong điều trị viêm khớp dạng thấp.

Các nhà trị liệu vật lý có thể giúp phát triển các chương trình tập thể dục cá nhân để cải thiện khả năng vận động của khớp, tăng cường cơ bắp và giảm đau. Các hoạt động tác động thấp như bơi lội và yoga thường được khuyến khích.

Phỏng vấn Bác sĩ Nguyễn Thái Bảo, chuyên gia Y học cổ truyền, BS có đưa ra một vài bài tập hỗ trợ điều trị viêm khớp dạng thấp.

Bài tập kéo dãn cơ và khớp

Đứng thẳng với hai chân song song, kéo dãn cánh tay lên và chạm đầu ngón tay vào trần nhà. Giữ tư thế này trong 10-15 giây và sau đó thả tay về vị trí ban đầu. Lặp lại bài tập này từ 5-10 lần.

Bài tập này giúp kéo dãn các cơ và khớp trong cơ thể, giảm đau và cải thiện sự linh hoạt.

Bài tập xoay cổ

Ngồi thẳng và đặt tay lên đầu. Nhẹ nhàng xoay đầu sang trái và sang phải, giữ mỗi tư thế trong 5-10 giây. Lặp lại bài tập này từ 5-10 lần. Bài tập xoay cổ giúp tăng cường sự linh hoạt của cổ, giảm cảm giác đau và căng cơ.

Bài tập chống đẩy

Nằm sấp trên sàn nhà với hai bàn tay đặt sát vào vai. Kéo người lên bằng cánh tay mà không đẩy lên bằng cơ bụng.

Giữ tư thế này trong 5-10 giây và sau đó giảm xuống. Lặp lại bài tập từ 5-10 lần. Bài tập chống đẩy giúp tăng cường cơ bắp và khớp, hỗ trợ điều trị viêm khớp dạng thấp.

Bài tập chân

Đứng thẳng, nâng chân phải lên cao và giữ chân bằng hai tay trong 10-15 giây. Thả chân và chuyển sang chân trái. Lặp lại bài tập từ 5-10 lần cho mỗi chân. Bài tập chân giúp cải thiện sự cân bằng và sức mạnh cho cơ thể.

Thiết bị vật lý trị liệu HADIMED – lựa chọn của người có bệnh lý viêm khớp dạng thấp

HADIMED là một công ty chuyên cung cấp thiết bị vật lý trị liệu hàng đầu, được lựa chọn bởi nhiều người có bệnh lý viêm khớp dạng thấp. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và kiến thức sâu sắc về y học, HADIMED mang đến những giải pháp hiện đại và hiệu quả để hỗ trợ điều trị và giảm triệu chứng của bệnh lý này.

Các thiết bị vật lý trị liệu của HADIMED như máy nhiệt, máy lạnh, máy xoa bóp, và máy điện xung điều trị đều được thiết kế và sản xuất với công nghệ tiên tiến, đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng cao. 

Thiết bị vật lý trị liệu tại HADIMED cung cấp các liệu pháp nhiệt, điều trị đau, giãn cơ, và giảm viêm, tạo ra một môi trường tốt nhất để làm dịu các triệu chứng khó chịu và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Thay đổi lối sống

Ngoài thuốc và liệu pháp, việc điều chỉnh lối sống nhất định có thể giúp kiểm soát bệnh viêm khớp dạng thấp hiệu quả. 

Điều này bao gồm duy trì cân nặng khỏe mạnh, thực hành các kỹ thuật quản lý căng thẳng, sử dụng các thiết bị hỗ trợ và điều chỉnh các hoạt động hàng ngày để giảm căng thẳng cho khớp.

Phẫu thuật khi được chỉ định

Trong những trường hợp viêm khớp dạng thấp nghiêm trọng mà các biện pháp bảo tồn không giúp giảm đau, có thể cần phải can thiệp phẫu thuật. 

Phẫu thuật thay khớp, chẳng hạn như thay toàn bộ khớp gối hoặc khớp háng, có thể giảm đau và cải thiện chức năng khớp, nâng cao chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Phòng ngừa bệnh viêm khớp dạng thấp

Thuốc chống thấp khớp điều chỉnh bệnh (DMARD)

DMARD là một nhóm thuốc được thiết kế đặc biệt để làm chậm sự tiến triển của bệnh viêm khớp dạng thấp bằng cách ức chế hệ thống miễn dịch.

Methotrexate, sulfasalazine và leflunomide là những thuốc DMARD thường được kê đơn có thể giúp giảm viêm khớp và ngăn ngừa tổn thương lâu dài.

Công cụ điều chỉnh phản ứng sinh học

Thuốc điều chỉnh phản ứng sinh học là một loại thuốc mới hơn nhắm vào các thành phần cụ thể của hệ thống miễn dịch liên quan đến viêm khớp dạng thấp.

Chúng có thể được sử dụng kết hợp với DMARD hoặc như một lựa chọn điều trị thay thế cho những người không đáp ứng với các liệu pháp truyền thống.

Kỹ thuật kiểm soát cơn đau

Kiểm soát cơn đau là một khía cạnh quan trọng của điều trị viêm khớp dạng thấp. Điều này có thể đạt được thông qua sự kết hợp của thuốc, vật lý trị liệu, liệu pháp nóng và lạnh và các kỹ thuật như kích thích dây thần kinh bằng điện xuyên da (TENS) hoặc châm cứu.

Liệu pháp bổ sung và thay thế

Nhiều người bị viêm khớp dạng thấp tìm thấy sự thuyên giảm thông qua các liệu pháp bổ sung và thay thế, chẳng hạn như châm cứu, xoa bóp, bổ sung thảo dược và thực hành cơ thể-tâm trí như thiền định và thái cực quyền.

Điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến của các chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước khi kết hợp các liệu pháp này vào kế hoạch điều trị.

Lời khuyên về lối sống cho bệnh viêm khớp dạng thấp

Tập thể dục thường xuyên

Tham gia tập thể dục thường xuyên, chẳng hạn như đi bộ, bơi lội hoặc đạp xe, có thể giúp cải thiện tính linh hoạt của khớp, tăng cường cơ bắp và giảm đau. Điều quan trọng là chọn các hoạt động ít tác động và nhẹ nhàng lên khớp.

Chế độ ăn uống lành mạnh

Duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và bổ dưỡng có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể và giúp kiểm soát các triệu chứng viêm khớp dạng thấp.

Nên chú trọng thực phẩm giàu axit béo omega-3, chất chống oxy hóa và đặc tính chống viêm, chẳng hạn như cá béo, trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt.

Giảm căng thẳng và mệt mỏi

Nghỉ ngơi đầy đủ và kiểm soát căng thẳng là điều cần thiết cho những người bị viêm khớp dạng thấp.

Mệt mỏi và căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng, vì vậy điều quan trọng là phải ưu tiên chăm sóc bản thân, thực hành các kỹ thuật thư giãn và đảm bảo giấc ngủ hợp lý.

Sử dụng thiết bị hỗ trợ

Áp dụng các chiến lược bảo vệ khớp có thể giảm thiểu căng thẳng cho khớp và giảm nguy cơ tổn thương thêm.

Điều này bao gồm duy trì tư thế tốt, sử dụng các thiết bị hỗ trợ (ví dụ: nẹp, nẹp) và sử dụng các kỹ thuật công thái học trong các hoạt động hàng ngày.

Can thiệp sớm tránh mắc bệnh viêm khớp dạng thấp

Nhận biết triệu chứng sớm

Nhận biết các triệu chứng sớm của viêm khớp dạng thấp là rất quan trọng để can thiệp kịp thời.

Đau khớp, cứng khớp và sưng kéo dài hơn sáu tuần, đặc biệt là ở dạng đối xứng, không nên bỏ qua và nên nhanh chóng đến gặp chuyên gia chăm sóc sức khỏe.

Tìm kiếm sự chăm sóc y tế

Nếu bạn nghi ngờ mình bị viêm khớp dạng thấp, điều quan trọng là phải tìm kiếm sự chăm sóc y tế từ bác sĩ chuyên khoa thấp khớp hoặc bác sĩ chăm sóc chính. Chẩn đoán và điều trị sớm có thể giúp ngăn ngừa hoặc giảm thiểu tổn thương khớp, bảo tồn chức năng và cải thiện kết quả lâu dài.

Lợi ích điều trị sớm bệnh viêm khớp dạng thấp

Bắt đầu điều trị sớm trong quá trình điều trị viêm khớp dạng thấp có thể giúp kiểm soát bệnh tốt hơn, giảm tổn thương khớp và cải thiện chất lượng cuộc sống. 

Điều quan trọng là phải hợp tác chặt chẽ với các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe để phát triển một kế hoạch điều trị cá nhân hóa dựa trên mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và sức khỏe tổng thể.

Những câu hỏi thường gặp về viêm khớp ở dạng thấp

Các triệu chứng phổ biến của viêm khớp dạng thấp là gì?

Các triệu chứng phổ biến của viêm khớp dạng thấp bao gồm đau khớp, sưng, cứng khớp, mệt mỏi và cứng khớp buổi sáng kéo dài hơn một giờ. Các triệu chứng toàn thân như sốt, sụt cân và viêm nội tạng cũng có thể xảy ra.

Viêm khớp dạng thấp có di truyền không?

Mặc dù có một thành phần di truyền đối với viêm khớp dạng thấp, nhưng tiền sử gia đình mắc bệnh không đảm bảo cho sự phát triển của nó.

Các yếu tố di truyền, kết hợp với các yếu tố kích hoạt môi trường, đóng một vai trò trong sự khởi phát của bệnh viêm khớp dạng thấp.

Viêm khớp dạng thấp có chữa khỏi được không?

Hiện tại, không có cách chữa khỏi bệnh viêm khớp dạng thấp. Tuy nhiên, với chẩn đoán sớm, điều trị thích hợp và điều chỉnh lối sống, các cá nhân có thể kiểm soát các triệu chứng một cách hiệu quả và làm chậm sự tiến triển của bệnh.

Có biện pháp tự nhiên cho viêm khớp dạng thấp?

Một số liệu pháp bổ sung và thay thế, chẳng hạn như châm cứu, bổ sung thảo dược và thực hành cơ thể-tâm trí, có thể giúp giảm đau cho một số người bị viêm khớp dạng thấp. 

Tuy nhiên, điều quan trọng là phải thảo luận về các lựa chọn này với các chuyên gia chăm sóc sức khỏe và sử dụng chúng như là phương pháp điều trị bổ trợ cho các phương pháp điều trị thông thường.

Viêm khớp dạng thấp ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày như thế nào?

Viêm khớp dạng thấp có thể ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hàng ngày, gây đau, cứng khớp, mệt mỏi và hạn chế khả năng vận động.

Tuy nhiên, với sự quản lý phù hợp, bao gồm thuốc men, liệu pháp và điều chỉnh lối sống, các cá nhân có thể có cuộc sống trọn vẹn và tham gia vào các hoạt động mà họ yêu thích.

Viêm khớp dạng thấp là một rối loạn tự miễn dịch mãn tính ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới.

Hiểu được các triệu chứng, nguyên nhân và các lựa chọn điều trị cho tình trạng này là rất quan trọng đối với những người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp và những người thân yêu của họ. HADIMED chúc bạn và người thân luôn khỏe mạnh!