Thoái hóa cột sống: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Thoái hóa cột sống là một vấn đề phổ biến liên quan đến quá trình lão hóa của cơ thể. Đây là một tình trạng mà các đĩa đệm và xương trong cột sống bị suy yếu theo thời gian, gây ra nhiều rối loạn và khó chịu.

Bài viết mà HADIMED gửi đến sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thoái hóa cột sống, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả.

Thoái hoá cột sống là gì?

Thoái hoá cột sống là một tình trạng mà các cấu trúc trong cột sống bị suy yếu và biến đổi theo thời gian. Các cấu trúc này bao gồm các đĩa đệm giữa các xương của cột sống, các khớp xương, mô mềm xung quanh và cả sự tác động của các cơ và dây chằng.

Khi thoái hoá cột sống xảy ra, các đĩa đệm giữa các xương trong cột sống mất đi sự đàn hồi và đệm, dẫn đến sự cứng nhắc và mòn mỏi. Các khớp xương trong cột sống cũng có thể bị tổn thương và bị viêm nhiễm.

Nguyên nhân của bệnh thoái hoá cột sống

Thoái hóa cột sống có nguyên nhân chủ yếu từ hai nhóm gốc rễ, đó là nguyên nhân nguyên phát và nguyên nhân thứ phát.

Nguyên nhân nguyên phát

Quá trình lão hóa tự nhiên là một trong những yếu tố chính gây ra thoái hóa cột sống. Khi tuổi tác tăng, cấu trúc cột sống dần suy yếu, có các biểu hiện như mất nước ở đĩa đệm, bao xơ đĩa đệm dễ bị vỡ, dây chằng xơ hóa hoặc mô sụn bị mòn.

Tốc độ phát triển của bệnh thường phụ thuộc vào lối sống và chế độ ăn uống của mỗi người.

Thói quen sinh hoạt: Tư thế ngồi gù lưng, gập cổ, nằm gối quá cao hoặc vận động không đúng cách có thể làm gia tăng quá trình thoái hóa ở cột sống.

Chế độ ăn uống không lành mạnh: Thiếu canxi, magiê, glucosamine hoặc collagen loại II trong chế độ dinh dưỡng dẫn đến hư hại ngày càng tăng của cột sống và tăng nguy cơ mắc bệnh xương khớp.

Ngoài ra, thoái hóa cột sống cũng có thể do thói quen ăn thức ăn nhanh, thức ăn giàu dầu mỡ hoặc lạm dụng chất kích thích như rượu, bia và thuốc lá.

Điều này giải thích tại sao một số người trong độ tuổi từ 30 đến 35 tuổi đã bị thoái hóa cột sống trong khi người cao tuổi từ 50 đến 60 tuổi vẫn có cột sống mạnh mẽ và khỏe mạnh.

Nguyên nhân thứ phát

Ngoài lão hóa, còn có nhiều nguyên nhân thứ phát gây ảnh hưởng đến cột sống, bao gồm:

• Đặc tính công việc: Công việc văn phòng ít vận động hoặc công việc lao động nặng có tư thế không đúng, dẫn đến mất đi đường cong sinh lý của cột sống và cả cơ thể gập cong về phía trước.
• Thoái hóa cột sống do chấn thương: Chấn thương trong quá trình hoạt động, vận động hoặc tai nạn gây té ngã nếu không được điều trị đúng cách, có thể gây thoái hóa cột sống.

Đó là những nguyên nhân chính của thoái hóa cột sống. Việc hiểu rõ về nguyên nhân này sẽ giúp chúng ta thực hiện các biện pháp phòng ngừa và điều trị phù hợp để bảo vệ sức khỏe của cột sống.

Triệu chứng của bệnh thoái hoá cột sống

Triệu chứng chung

• Đau nhức, cứng cơ ở lưng, cổ và vai gáy vào buổi sáng sớm.
• Sốt, mệt mỏi, khó thở kèm theo co thắt dạ dày.
• Đau âm ỉ ở cột sống và cơn đau tăng khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi.
• Yếu hoặc tê bì ở chân tay. Trường hợp nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh cột sống hoặc tủy sống.
• Đau đầu, chóng mặt hoặc đau ở vai.

Triệu chứng thoái hóa cột sống cổ

• Đau nhức cổ, cứng cổ, khó khăn khi vận động cổ: cơn đau xuất hiện đột ngột với mức độ nặng, kéo dài trong vài giờ hoặc vài ngày. Đau có thể lan xuống một bên vai hoặc cánh tay.
• Tê, yếu liệt vai, cánh tay hoặc ngón tay.
• Nấc ngáp, đau đầu, chóng mặt nếu thoái hóa đốt sống cổ C1 – C2.

Triệu chứng thoái hóa cột sống lưng

• Đau thắt lưng âm ỉ kéo dài trong nhiều tuần.
• Đau tăng lên khi vận động, cúi cong, xoay người hoặc nâng đồ vật.
• Trường hợp nghiêm trọng, đau ở lưng có thể lan xuống chân, gây tê liệt và mất thăng bằng khi di chuyển.
• Thoái hóa đốt sống lưng gây mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột, kèm theo cơn đau co thắt cơ.

Khi gặp các triệu chứng trên, cần đi khám ngay để được bác sĩ chẩn đoán và điều trị thoái hóa cột sống bằng phương pháp phù hợp. Việc để bệnh kéo dài có thể dẫn đến nhiều biến chứng đáng tiếc.

Biến chứng của thoái hoá cột sống

Biến chứng thoái hóa đốt sống cổ

• Mất ngủ: Thoái hóa cột sống cổ gây mệt mỏi và mất ngủ kéo dài, có nguy cơ cao gây đột quỵ.
• Hội chứng tăng – giảm huyết áp: Huyết áp tăng giảm bất thường, có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Rối loạn tiền đình: Thoái hóa cột sống cổ cản trở lưu thông máu đến não, gây rối loạn tiền đình với đau đầu, chóng mặt, hoặc chán ăn.
• Thoát vị đĩa đệm: Khi dây thần kinh bị chèn ép, có thể gây tê liệt một hoặc hai bên cánh tay và khó vận động.
• Hội chứng cổ – tim: Cột sống cổ bị thoái hóa có thể ảnh hưởng đến hoạt động tim, gây đau tim đột ngột hoặc rối loạn nhịp tim.
• Rối loạn dây thần kinh thực vật: Gây mất kiểm soát đại tiểu và tiểu tiện.

Biến chứng thoái hóa cột sống thắt lưng

• Biến dạng cột sống: Cơn đau mạnh ở thắt lưng khiến người bệnh không thể làm việc hoặc vận động bình thường, dẫn đến biến dạng cột sống (gù, vẹo hoặc cong).
• Chèn ép dây thần kinh: Thoái hóa cột sống lưng chèn ép dây thần kinh, gây đau và co cơ, có thể dẫn đến bại liệt nếu không điều trị kịp thời.
• Ảnh hưởng tới thị lực: Suy giảm thị lực, sưng mắt, nhạy cảm với ánh sáng, có thể gây thu nhỏ tầm nhìn hoặc mất thị lực.
• Đau ngực: Cơn đau ngực và đau mạn tính do gốc thần kinh của cột sống cổ 6 và 7 bị chèn ép bởi gai xương.

Để tránh biến chứng, rất quan trọng để phát hiện và điều trị thoái hóa cột sống sớm. Điều này giúp ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh và giảm

Ai có nguy cơ mắc bệnh thoái hoá cột sống?

Theo nghiên cứu từ Viện Phẫu thuật chỉnh hình Hoa Kỳ (American Academy of Orthopaedic Surgeon), khoảng 85% người trên 60 tuổi bị thoái hóa cột sống. Đối với những người dưới 45 tuổi, thoái hóa cột sống thường xảy ra nhiều hơn ở nam giới. Tuy nhiên, sau tuổi 45, tình trạng bệnh phổ biến hơn ở nữ giới.

Các đối tượng có nguy cơ cao bị thoái hóa cột sống bao gồm những người mất kiểm soát cân nặng, với trọng lượng cơ thể lớn gây tổn thương cho sụn khớp, đĩa đệm và xương dưới sụn. Ngoài ra, những người có tiền sử chấn thương hoặc viêm xương khớp cũng có nguy cơ cao hơn. Công việc văn phòng hoặc hoạt động thể lực mạnh cũng có thể tăng nguy cơ mắc thoái hóa cột sống.

Việc nhận biết nhóm nguy cơ cao này giúp chúng ta có nhận thức hơn về việc chăm sóc sức khỏe cột sống và thực hiện biện pháp phòng ngừa để tránh sự phát triển của thoái hóa cột sống.

Chẩn đoán thoái hoá cột sống bằng cách nào?

Dựa trên triệu chứng lâm sàng: Bác sĩ sẽ đánh giá các triệu chứng mà người bệnh trải qua như đau nhức, cứng cổ, cứng lưng, khó khăn khi vận động và tê bì tay chân. Các triệu chứng này sẽ giúp xác định khả năng bị thoái hóa cột sống.

• Xét nghiệm hình ảnh:
  • X-quang: Phương pháp này sử dụng tia X để chụp hình cột sống, giúp bác sĩ kiểm tra xem có tổn thương về xương, gai đốt xương, mất đĩa hoặc sụn không.
  • Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI được sử dụng để xác định tổn thương ở đĩa đệm và vị trí dây thần kinh cột sống bị thoát vị. Phương pháp này tạo ra hình ảnh chi tiết về cấu trúc mềm của cột sống.
  • Các xét nghiệm máu: Một số xét nghiệm máu có thể được yêu cầu để loại trừ các bệnh lý khác gây đau cột sống như viêm cột sống dính khớp hoặc lao cột sống.

Qua việc kết hợp các phương pháp chẩn đoán này, bác sĩ có thể xác định chính xác tình trạng thoái hóa cột sống của người bệnh và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Phương pháp điều trị thoái hoá cột sống

Tập luyện một số bài tập tăng cường sức khỏe cột sống

Việc luyện tập đều đặn và thực hiện các bài tập tăng cường sức khỏe cột sống có thể giúp hỗ trợ điều trị thoái hóa cột sống. Những bài tập này giúp kéo giãn cột sống một cách tự nhiên, thúc đẩy phục hồi các tổn thương ở đốt sống và tăng tính linh hoạt của các khớp.

Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả và tránh gây áp lực thêm cho cột sống, việc lựa chọn và thực hiện các bài tập phù hợp cần được tư vấn bởi bác sĩ.

Chữa thoái hóa cột sống bằng thuốc

Để giảm các triệu chứng thoái hóa cột sống, bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc như thuốc giảm đau, thuốc chống viêm, thuốc giãn cơ, thuốc điều trị triệu chứng tác dụng chậm, thuốc ức chế IL1 và tiêm corticoid tại chỗ.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các loại thuốc này chỉ giúp hỗ trợ tạm thời và không phục hồi được các tổn thương đã xảy ra. Ngừng sử dụng thuốc có thể làm gia tăng đau đớn, và việc sử dụng thuốc không đúng liều lượng hoặc không theo chỉ định của bác sĩ có thể gây ra các tác dụng phụ và nguy cơ cho sức khỏe.

Phẫu thuật cột sống

Phẫu thuật cột sống được thực hiện để giải quyết các tình trạng như thoát vị đĩa đệm, trượt đốt sống và hẹp ống sống kéo dài gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, phẫu thuật cột sống có rủi ro và tiềm ẩn nhiều biến chứng cho người bệnh.

Quá trình gây mê toàn thân trong phẫu thuật có thể gây ra những rủi ro như đau tim, tổn thương vùng đầu, buồn nôn, đau họng, khô miệng hoặc cảm giác ớn lạnh. Sau phẫu thuật, người bệnh có thể gặp phải các vấn đề như rối loạn lưu thông máu và đau nhức.

Châm cứu hỗ trợ giảm đau

Châm cứu là một phương pháp trong Y học Trung Hoa được sử dụng để giảm đau thoái hóa cột sống bằng cách khai thông khí huyết, khôi phục cân bằng khí và kích thích cơ thể tự chữa lành.

Tuy nhiên, hiệu quả của châm cứu chỉ có tác dụng tạm thời và không giải quyết được nguyên nhân gây bệnh.

Châm cứu cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ và rủi ro như nhiễm trùng, liệt, teo cơ, do đó cần thận trọng khi áp dụng phương pháp này.

Trị liệu thần kinh cột sống kết hợp vật lý trị liệu

Phương pháp trị liệu thần kinh cột sống (Chiropractic) sử dụng các kỹ thuật nắn chỉnh cấu trúc cột sống để đặt lại vị trí đúng, giải phóng chèn ép lên dây thần kinh và kích thích quá trình tự chữa lành của cơ thể, từ đó ngăn ngừa cơn đau cột sống kéo dài và nguy cơ tái phát.

Phương pháp này thường được kết hợp với vật lý trị liệu để đạt hiệu quả tốt hơn trong điều trị thoái hóa cột sống.

Tuy nhiên, trước khi quyết định sử dụng bất kỳ phương pháp điều trị nào, người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ và cân nhắc kỹ lưỡng để lựa chọn phương pháp phù hợp với tình trạng sức khỏe và yêu cầu cá nhân.

Cách phòng ngừa bệnh thoái hoá cột sống

Chế độ dinh dưỡng phòng ngừa thoái hóa cột sống

• Bổ sung vào khẩu phần ăn hàng ngày các thực phẩm giàu vitamin (C, D) và khoáng chất có lợi cho xương khớp như canxi (Ca) và magiê (Mg).
• Bổ sung đường tự nhiên từ các loại thực phẩm chức năng.
• Uống đủ lượng nước lọc, ít nhất 1,5 – 2 lít mỗi ngày.
• Tránh sử dụng các chất kích như thuốc lá, rượu bia và cà phê.

Thói quen sinh hoạt và luyện tập lành mạnh

• Hạn chế các công việc vất vả, tránh sử dụng sức mạnh quá mức và chú ý điều chỉnh tư thế, giảm áp lực lên cột sống.
• Thường xuyên thay đổi tư thế khi ngồi lâu, khoảng mỗi 60 phút nên đứng lên đi lại để cột sống và xương khớp được nghỉ ngơi.
• Duy trì tinh thần thoải mái, kiểm soát căng thẳng và áp lực bằng cách đọc sách, nghe nhạc, đi dạo hoặc đi du lịch.
• Tập luyện đều đặn và đúng cách với các hoạt động như bơi lội, đi bộ, thể dục nhịp điệu để tăng cường năng lượng, cải thiện sức mạnh cơ bắp và tăng tính linh hoạt của các khớp xương.
• Kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý.
• Thực hiện các bài tập giúp chữa thoái hóa cột sống và tăng cường độ mềm dẻo của cơ thể.

Tuy không thể ngăn chặn hoàn toàn quá trình thoái hóa cột sống, nhưng thực hiện những thay đổi lối sống và thực hiện các biện pháp phòng ngừa có thể làm chậm quá trình này và giúp duy trì sức khỏe cột sống tốt hơn.

Lối sống hỗ trợ và quản lý thoái hóa cột sống

• Sử dụng đồ gia dụng hỗ trợ: Sử dụng đồ gia dụng và thiết bị hỗ trợ như gối tựa lưng, đệm cột sống, nệm phù hợp, hoặc ghế ngồi có hỗ trợ lưng để giảm áp lực lên cột sống. Điều này giúp duy trì vị trí và cung cấp hỗ trợ cho cột sống, giảm đau và căng thẳng.
• Tham gia các khóa học giảm đau và quản lý căng thẳng: Có thể tham gia các khóa học giảm đau và quản lý căng thẳng để học cách thực hiện các kỹ thuật giảm đau như thở, thư giãn cơ thể, yoga, hay kỹ thuật giảm căng thẳng tư duy. Những phương pháp này có thể giúp giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống.
• Tìm hiểu về các biện pháp chăm sóc tự nhiên: Nghiên cứu và tìm hiểu về các biện pháp chăm sóc tự nhiên như thảo dược, cạo gió, massage, hay liệu pháp nhiệt. Một số người có thể tìm thấy những biện pháp này hữu ích trong việc giảm đau và cải thiện tình trạng thoái hóa cột sống. Tuy nhiên, trước khi áp dụng bất kỳ biện pháp nào, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Duy trì một lối sống lành mạnh là yếu tố quan trọng để hỗ trợ quản lý thoái hóa cột sống. Điều này bao gồm việc duy trì một chế độ ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, giữ vững trọng lượng cơ thể trong khoảng phù hợp, và tránh các thói quen xấu như hút thuốc lá và uống rượu quá mức.
• Thực hiện các biện pháp giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể gây ra sự căng cơ và gia tăng đau thoái hóa cột sống. Thực hiện các biện pháp giảm căng thẳng như yoga, thực hành kỹ thuật thư giãn, tập trung vào hoạt động tạo niềm vui, và quản lý thời gian hiệu quả có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện tình trạng thoái hóa cột sống.

• Theo dõi và điều chỉnh hoạt động hàng ngày: Điều chỉnh hoạt động hàng ngày như ngồi, đứng, đi lại, và nâng vật nặng để giảm tải lên cột sống. Điều này bao gồm việc sử dụng đúng tư thế khi làm việc, thường xuyên nghỉ ngơi và thực hiện bài tập giãn cơ thể để tránh căng cứng cột sống.

Những lối sống hỗ trợ và quản lý thoái hóa cột sống trên có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm đau. Tuy nhiên, nếu bạn gặp vấn đề nghiêm trọng hoặc đau không giảm sau khi thực hiện các biện pháp này, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Một vài lưu ý khi điều trị thoái hoá cột sống

Việc điều trị thoái hóa đốt sống đòi hỏi sự kiên nhẫn và tuân thủ các chỉ định của bác sĩ. Đôi khi, do mong muốn khỏi bệnh nhanh chóng, nhiều bệnh nhân sử dụng đồng thời nhiều phương pháp chữa bệnh ở nhiều nơi khác nhau. Tuy nhiên, việc này không mang lại hiệu quả rõ rệt và có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình điều trị.

Theo bác sĩ Nguyễn Thái Bảo, trong trường hợp bệnh lý cơ xương khớp như thoái hóa cột sống, quá trình phục hồi không thể xảy ra trong một hoặc hai ngày, mà yêu cầu bệnh nhân tuân thủ các hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Bệnh nhân không nên tự ngưng liệu trình hoặc chữa bệnh cùng lúc ở nhiều nơi khác nhau, vì điều này có thể ảnh hưởng đến kết quả điều trị và có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm.

Cô Trần Thị Lệ (64 tuổi) đã chia sẻ kinh nghiệm của mình: “Sau khi áp dụng phương pháp chữa thoái hóa cột sống kết hợp với việc luyện tập điều độ và ăn uống khoa học, tình trạng đau lưng do thoái hóa cột sống của tôi đã được cải thiện đáng kể. Những cơn đau nhức trước đây khi thời tiết thay đổi không còn tái phát nữa. Đúng là một hành trình phục hồi kỳ diệu.”

Với thoái hóa cột sống, việc tuân thủ chỉ định của bác sĩ và tìm đến các cơ sở y tế uy tín là rất quan trọng để đạt được hiệu quả trong quá trình điều trị và phục hồi sức khỏe.

Hy vọng, với bài viết về thoái hoá cột sống mà chúng tôi gửi đến, các bạn cũng đã có thêm nhiều thông tin hữu ích dành cho mình.

Bạn đang muốn tìm kiếm các thiết bị vật lý trị liệu tăng sức đề kháng? Hadimed là địa chỉ đáng tin cậy để bạn đáp ứng nhu cầu của mình! Chúng tôi chuyên cung cấp các sản phẩm và thiết bị vật lý trị liệu chất lượng, giúp bạn phục hồi chức năng một cách hiệu quả.

Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ qua hotline: 0919 312 115 – 0911 665 123 hoặc qua email: Sales@hadimed.com.vn. Bạn cũng có thể truy cập vào trang web của chúng tôi tại địa chỉ https://hadimed.com.vn để tìm hiểu thêm về các sản phẩm và dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.

Hãy tin tưởng vào Hadimed và chúng tôi sẽ đồng hành cùng bạn trong hành trình phục hồi chức năng và sức khỏe của bạn