11:46 sáng 02/01/2025 2 lượt xem

Liệu pháp oxy cao áp hoạt động dựa trên việc tăng áp suất trong buồng kín, kết hợp với việc cung cấp oxy tinh khiết gần 100%. Khi áp suất môi trường được tăng lên gấp 2 – 3 lần so với bình thường, lượng oxy hòa tan trong huyết tương tăng đáng kể. Cơ chế này cho phép oxy được vận chuyển trực tiếp đến các tế bào và mô. Ngay cả khi chức năng vận chuyển của hemoglobin bị suy giảm. Ở áp suất 3 ATA, nồng độ oxy trong huyết tương có thể tăng lên gấp 18 lần, mang lại hiệu quả hỗ trợ trao đổi chất và chữa lành tổn thương.

Lợi ích nổi bật của liệu pháp oxy cao áp

Tăng áp lực oxy trong mô

Khi áp suất oxy tăng lên trong máu, HBO giúp cung cấp lượng oxy cần thiết đến các mô bị tổn thương. Qua đó hỗ trợ quá trình tái tạo và chữa lành. Điều này đặc biệt quan trọng trong các trường hợp tổn thương nghiêm trọng, nơi mà các tế bào thiếu oxy để duy trì hoạt động. Đồng thời, phương pháp này còn thúc đẩy quá trình hình thành các mạch máu mới. Từ đó cải thiện lưu thông máu đến vùng tổn thương và hỗ trợ phục hồi một cách toàn diện.

Ngăn ngừa và kiểm soát nhiễm trùng

Oxy cao áp là một phương pháp hiệu quả trong kiểm soát nhiễm trùng, đặc biệt là các loại nhiễm trùng liên quan đến vi khuẩn kỵ khí. Lượng oxy cao trong môi trường áp suất lớn có khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn và kích thích hoạt động của các tế bào bạch cầu. Các tế bào bạch cầu được “kích hoạt” bởi oxy sẽ tăng cường khả năng tiêu diệt vi khuẩn, kiểm soát tốt hơn các ổ nhiễm trùng.

Ngăn ngừa và kiểm soát nhiễm trùng

Giảm viêm và sưng tấy

Oxy cao áp làm giảm phản ứng viêm trong cơ thể bằng cách giảm sưng tấy ở vùng bị tổn thương. Đặc biệt hữu ích trong các trường hợp chấn thương nặng, bỏng hoặc sau phẫu thuật. Oxy tinh khiết trong HBO không chỉ giúp làm dịu vùng tổn thương mà còn kích thích quá trình tái tạo tế bào.

Phân loại buồng HBOT

Buồng đơn

Buồng đơn là một dạng buồng điều trị đơn giản, được thiết kế để phục vụ cho một bệnh nhân tại một thời điểm. Buồng này thường được sử dụng trong trường hợp bệnh nhẹ hoặc không yêu cầu can thiệp y tế khẩn cấp. Với khả năng chịu áp suất tối đa khoảng 3 ATA, buồng đơn cung cấp đủ oxy tinh khiết để hỗ trợ điều trị mà không yêu cầu các thiết bị phức tạp. Tuy nhiên, hạn chế của buồng đơn là không thực hiện được các thao tác y tế bên trong khi bệnh nhân đang điều trị. Điều này khiến buồng đơn không phù hợp với các ca nặng như ngừng thở hoặc ngộ độc nặng.

Chỉ định & chống chỉ định Oxy cao áp - Buồng đơn o2one

Buồng đa

Khác với buồng đơn, buồng đa được thiết kế với khả năng chứa nhiều bệnh nhân cùng lúc và có thể chịu được áp suất cao hơn từ 6 ATA. Buồng đa có hệ thống giảm nguy cơ cháy nổ, nhờ vào việc tách riêng không khí thở (100% oxy) và không khí dùng để tạo áp suất. Điều này khiến buồng đa trở thành lựa chọn tối ưu cho các ca bệnh nặng như bệnh giảm áp, tổn thương bỏng nặng, hoặc ngộ độc khí carbon monoxide.

>>>>>Xem thêm: Quy trình điều trị liệu pháp oxy cao áp và hiệu quả trong y khoa

Các chỉ định điều trị bằng oxy cao áp

Oxy cao áp (HBO) được công nhận là phương pháp điều trị hiệu quả cho nhiều loại bệnh lý khác nhau. Với 14 chỉ định chính thức do Hội Y khoa Dưới nước và Tăng áp (UHMS) công bố. Dưới đây là những ứng dụng quan trọng của HBO trong điều trị:

Bệnh giảm áp

Bệnh giảm áp xảy ra khi khí nitơ trong máu và mô cơ thể hình thành bong bóng do thay đổi áp suất nhanh chóng, thường gặp ở thợ lặn. HBO là phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho bệnh này. Trong quá trình điều trị, áp suất được tăng lên để tái hòa tan các bong bóng khí. Từ đó giảm áp lực lên các mô và mạch máu. Buồng đa (Multiplace Chamber) thường được sử dụng vì khả năng cung cấp áp suất cao và an toàn trong điều trị các trường hợp nghiêm trọng.

Tắc mạch khí

Tắc mạch khí là tình trạng nghiêm trọng khi không khí lọt vào mạch máu gây cản trở tuần hoàn. HBO giúp thu nhỏ kích thước bong bóng khí trong mạch. Đồng thời ngăn chặn phản ứng hóa học có hại do không khí gây ra. Thông thường, Oxy cao áp sẽ tăng áp suất lên 6 ATA trong 30 phút đầu. Sau đó giảm xuống mức 2.8 ATA để tiếp tục cung cấp oxy tinh khiết.

Ngộ độc carbon monoxide (CO)

Oxy cao áp là phương pháp điều trị tiên tiến cho các trường hợp ngộ độc khí CO. Loại bỏ nhanh chóng khí CO ra khỏi hemoglobin và cải thiện oxy hóa mô. Trong quá trình điều trị, áp suất thường được tăng lên 3 ATA trong 45 phút đầu. Sau đó giảm xuống mức 2 ATA trong vài giờ để đảm bảo hiệu quả. Đây là phương pháp cần thiết đặc biệt trong các trường hợp ngộ độc nặng. Với các triệu chứng như mất ý thức, rối loạn nhịp tim hoặc tổn thương thần kinh.

oxy cao áp điều trị ngộ độc khí CO

Điều trị loét bàn chân tiểu đường và vết thương hậu phẫu

Oxy cao áp được sử dụng để điều trị các vết thương khó lành, đặc biệt là loét bàn chân ở bệnh nhân tiểu đường. Phương pháp này giúp tăng áp lực oxy trong mô bị tổn thương, cải thiện lưu thông máu. Đồng thời kích thích sản xuất collagen và hình thành mạch máu mới. Điều này giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng và thúc đẩy quá trình tái tạo mô.

Nhiễm trùng mô mềm hoại tử

Trong các trường hợp nhiễm trùng mô mềm hoại tử, HBO được xem là phương pháp hỗ trợ quan trọng bên cạnh phẫu thuật và điều trị kháng sinh. Oxy trong môi trường áp suất cao có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn kỵ khí và giảm sưng tấy. Tuy nhiên, điều trị chính vẫn là loại bỏ mô hoại tử và sử dụng thuốc kháng sinh phù hợp.

Tổn thương do phóng xạ

Oxy cao áp được áp dụng để điều trị các tổn thương mô do phóng xạ. Bao gồm hoại tử xương hàm, viêm bàng quang, và viêm ruột do xạ trị. Oxy tinh khiết giúp tăng cường tái tạo mô bị tổn thương, thúc đẩy lưu thông máu và giảm các phản ứng viêm. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả trong điều trị hoại tử xương hàm với tỷ lệ thành công lên đến 91%.

Bỏng nặng

Các tổn thương do bỏng thường đi kèm với sưng tấy và viêm nghiêm trọng, cản trở quá trình lành vết thương. Oxy cap áp giảm sưng, tăng cường lưu thông máu và cải thiện khả năng tái tạo mô. Ngoài ra, HBO hỗ trợ bảo vệ các vùng mô lân cận khỏi bị tổn thương thêm do viêm nhiễm.

Hội chứng chèn ép và tổn thương ép nghiền

Hội chứng chèn ép hoặc tổn thương ép nghiền xảy ra khi lưu thông máu bị gián đoạn do áp lực quá lớn, dẫn đến tổn thương mô. Liệu pháp oxy cao áp là một phương pháp hỗ trợ hiệu quả. Nó giúp tăng lượng oxy cung cấp đến các mô bị thiếu máu. Từ đó giảm sưng và thúc đẩy quá trình hồi phục.

Hoại thư khí

Hoại thư khí là tình trạng nhiễm trùng nguy hiểm do vi khuẩn Clostridium gây ra. Mặc dù HBO không thể tiêu diệt trực tiếp các độc tố do vi khuẩn sản sinh, nhưng môi trường oxy cao có thể ức chế sự phát triển của vi khuẩn và giảm nguy cơ nhiễm trùng lan rộng. Phương pháp này thường được kết hợp với phẫu thuật và kháng sinh để đạt hiệu quả tối ưu.

Thiếu máu nghiêm trọng không thể truyền máu

Oxy cao áp là giải pháp thay thế cho truyền máu trong các trường hợp bệnh nhân không thể truyền máu do lý do tôn giáo hoặc sức khỏe. Phương pháp này giúp tăng cường oxy hòa tan trong huyết tương, từ đó cung cấp đủ oxy cho các mô trong thời gian chờ tạo máu mới.

Thiếu máu nghiêm trọng không thể truyền máu

Viêm tủy xương không đáp ứng điều trị

Oxy cao áp được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ trong điều trị viêm tủy xương mãn tính. Oxy trong môi trường áp suất cao giúp tăng khả năng tiêu diệt vi khuẩn. Cùng thúc đẩy lưu thông máu và tái tạo mô xương bị tổn thương. Đồng thời, HBO hỗ trợ quá trình tái hấp thụ xương chết, cải thiện hiệu quả điều trị.

Áp xe nội sọ

HBO là lựa chọn hiệu quả trong các trường hợp áp xe nội sọ sâu hoặc ở nhiều vị trí khó tiếp cận bằng phẫu thuật. Môi trường oxy cao giúp tiêu diệt vi khuẩn kỵ khí, giảm sưng và hỗ trợ hồi phục tổn thương thần kinh.

Chống chỉ định liệu pháp oxy cao áp

Chống chỉ định tuyệt đối

Trường hợp chống chỉ định tuyệt đối duy nhất với Oxy cao áp (HBO) là tràn khí màng phổi chưa được điều trị. Nếu bệnh nhân bị tràn khí màng phổi, cần phải thực hiện phẫu thuật giải quyết hoàn toàn tình trạng này trước khi tiến hành HBO. Bỏ qua điều kiện này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp.

Chống chỉ định tương đối

Oxy cao áp được coi là không phù hợp đối với những bệnh nhân mắc chứng sợ không gian kín (claustrophobia). Do quá trình điều trị diễn ra trong một buồng kín, một số bệnh nhân có thể lo lắng, hoảng loạn hoặc từ chối tiếp tục điều trị. Với các bệnh nhân này, cần tiến hành điều trị tâm lý hoặc sử dụng thuốc an thần trước khi đưa vào buồng HBO để giảm rủi ro.

Biến chứng của điều trị oxy cao áp

HBO có thể gây ra một số biến chứng nếu không được thực hiện đúng cách hoặc khi bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn.

Chấn thương tai giữa và hệ hô hấp

Quá trình tăng hoặc giảm áp suất quá nhanh có thể dẫn đến tổn thương tai giữa, xoang mũi. Với bệnh nhân có tiền sử viêm xoang hoặc nhiễm trùng đường hô hấp. Áp suất cao có thể gây đau dữ dội, viêm, hoặc tắc nghẽn xoang.

Co giật do oxy (Oxygen Seizures)

Oxy cao áp sử dụng lượng oxy tinh khiết nồng độ cao và ở mức áp suất cao, oxy có thể gây độc với hệ thần kinh. Điều này dẫn đến co giật, thường xảy ra khi áp suất vượt quá mức cho phép hoặc thời gian điều trị quá lâu.

Tổn thương phổi và nguy cơ khí phế thũng

Khi HBO không được thực hiện trong điều kiện an toàn, bệnh nhân có nguy cơ gặp phải tổn thương phổi do áp lực cao. Có thể dẫn đến khí phế thũng, tràn khí màng phổi hoặc khí kẹt trong các mô cơ thể.

Biến chứng tâm lý

Với bệnh nhân mắc chứng sợ không gian kín hoặc lo âu, quá trình điều trị trong buồng áp suất có thể gây ra trạng thái hoảng loạn. Việc thiếu chuẩn bị hoặc hỗ trợ tâm lý trước khi điều trị có thể làm tăng nguy cơ biến chứng này.

Tác dụng phụ khác

Một số bệnh nhân có thể bị cận thị tạm thời, đau đầu, hoặc cảm giác mệt mỏi sau khi kết thúc điều trị. Tuy nhiên, các triệu chứng này thường tự hồi phục mà không cần can thiệp y khoa.

Vật lý trị liệu oxy cao áp (HBO) là phương pháp điều trị tiên tiến với nhiều ứng dụng lâm sàng quan trọng. Phương pháp này hỗ trợ tốt trong các trường hợp bệnh nặng như ngộ độc khí, bệnh giảm áp hoặc tổn thương do phóng xạ… Tuy nhiên, để HBO thực sự phát huy hiệu quả, cần đảm bảo các yếu tố an toàn trong điều trị.